ນະໂຍບາຍ ແລະ ການຄຸ້ມຄອງປ່າໄມ້

ການຈັດແບ່ງປະເພດປ່າໄມ້

ທີ່ດິນ ແລະ ຊັບພະຍາກອນທັງໝົດເທິງໜ້າດິນ ຫຼື ໃຕ້ດິນຂອງ ສປປ ລາວ ແມ່ນຢູ່ພາຍໃຕ້ການຄຸ້ມຄອງຂອງລັດ ກໍຄືວົງຄະນະຍາດແຫ່ງຊາດ.¹ ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ລັດກໍມີການຮັບຮູ້ສິດຊົມໃຊ້ໃນໄລຍະຍາວ, ທີ່ສາມາດໂອນມອບໄດ້ ຂອງທັງທີ່ດິນ ແລະ ຊັບພະຍາກອນ.² “ທີ່ດິນປ່າໄມ້” ແມ່ນໜຶ່ງໃນແປດປະເພດທີ່ດິນ ທີ່ມີການກຳນົດໂດຍລັດຖະບານ.³ ຕາມການກຳນົດຢ່າງຈະແຈ້ງໃນກົດໝາຍວ່າດ້ວຍປ່າໄມ້ 2017, ປ່າໄມ້ບາງປະເພດອາດບໍ່ຢູ່ໃນທີ່ດິນປ່າໄມ້, ແລະ ທີ່ດິນປ່າໄມ້ທັງໝົດອາດບໍ່ຄອບຄຸມບາງປະເພດປ່າໄມ້. ແຕ່ວ່າ “ປ່າໄມ້” ໝາຍເຖິງປະເພດລະບົບນິເວດ “ທີ່ດິນເຊິ່ງມີຕົ້ນໄມ້ນາໆຊະນິດເກີດຂຶ້ນຕາມທຳມະຊາດ ຫຼື ປູກຂຶ້ນ ໃນເນື້ອທີ່ແຕ່ສູນຈຸດຫ້າ (0.5) ເຮັກຕາຂຶ້ນໄປ ແລະ ມີຄວາມປົກຫຸ້ມຂອງຊັ້ນເຮືອນຍອດຕົ້ນໄມ້ແຕ່ຊາວສ່ວນຮ້ອຍ (20%) ຂຶ້ນໄປ.”⁴ “ທີ່ດິນປ່າໄມ້” ແມ່ນປະເພດການປົກຄອງລະດັບຊາດ ແລະ ເປັນເນື້ອທີ່ດິນທັງໝົດທີ່ລັດກຳນົດໃຫ້ເປັນທີ່ດິນປ່າໄມ້.⁵

ປ່າໄມ້ ແບ່ງເປັນສາມປະເພດ. ປ່າປ້ອງກັນ ໝາຍເຖິງປ່າທີ່ມີຄວາມສຳຄັນພິເສດຕໍ່ການບໍລິການລະບົບນິເວດ ເຊັ່ນ ການຮັກສາແຫຼ່ງນ້ຳ, ການປ້ອງກັນດິນເຊາະເຈື່ອນ ຫຼື ການຫຼຸດຜ່ອນຜົນກະທົບຈາກພະຍຸ.⁶ ປ່າສະຫງວນ ໝາຍເຖິງປ່າທີ່ກຳນົດ ເພື່ອການອະນຸລັກຊີວະນາໆພັນ, ຄວາມສວຍງາມຂອງທິວທັດ, ຫຼື ມໍລະດົກທາງທຳມະຊາດ.⁷ ປ່າປ້ອງກັນ ແລະ ປ່າສະຫງວນ ສາມາດສ້າງຕັ້ງໃນລະດັບຊາດ, ລະດັບແຂວງ ຫຼື ລະດັບເມືອງ. ສຸດທ້າຍ ປ່າຜະລິດ ໝາຍເຖິງປ່າສຳລັບສະໜອງໄມ້ ແລະ ເຄື່ອງປ່າຂອງດົງ,⁸ ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ ກໍມີການຫ້ານການຕັດໄມ້ໃນປ່າຜະລິດ ນັບຕັ້ງແຕ່ປີ 2013.⁹ ປ່າຜະລິດມີທັງປ່າໄມ້ທຳມະຊາດ ແລະ ປ່າໄມ້ປູກ, ແລະ ມີການສ້າງຕັ້ງໃນລະດັບຊາດ.¹⁰

ປ່າປ້ອງກັນ ແລະ ປ່າສະຫງວນ ມີການຈຳກັດໃນການນຳໃຊ້ ຫຼາຍກວ່າປ່າຜະລິດ. ເພື່ອປ່ຽນປະເພດຈາກປ່າປ້ອງກັນ ຫຼື ປ່າສະຫງວນມາເປັນປ່າຜະລິດ ຕ້ອງຍື່ນໃບສະເໜີເຖິງລັດຖະບານ (ກໍຄື ຄະນະລັດຖະບານ) ໃຫ້ຜ່ານການອະນຸມັດຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ. ນອກຈາກນີ້ ການຫັນປ່ຽນປະເພດຂອງປ່າທັງສາມປະເພດນີ້ ໃຫ້ເປັນທີ່ດິນທີ່ບໍ່ແມ່ນປ່າໄມ້ ຕ້ອງຜ່ານການອະນຸມັດໂດຍສະພາແຫ່ງຊາດ ຕາມການສະເໜີຂອງລັດຖະບານ. ການຫັນປ່ຽນປະເພດປ່າໄມ້ອື່ນໆ ຕ້ອງຜ່ານການອະນຸມັດໂດຍລັດຖະບານ ຕາມການສະເໜີຂອງກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ (ກກປ).¹¹

ອຳນາດຕາມກົດໝາຍ

ກກປ – ກົມປ່າໄມ້ ມີອຳນາດຫຼັກແຫຼ່ງກ່ຽວກັບປ່າໄມ້ ແລະ ທີ່ດິນປ່າໄມ້ ເຖິງວ່າກົດໝາຍຈະສົ່ງເສີມໃຫ້ອຳນາດການປົກຄອງແຂວງ ແລະ ເມືອງ ມີສ່ວນຮ່ວມໃນການຕັດສິນໃຈ, ໂດຍສະເພາະກ່ຽວກັບການຈັດສັນທີ່ດິນປ່າໄມ້.

ກກປ ຮັບຜິດຊອບໃນການສ້າງລະບຽບການ ພາຍໃຕ້ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍປ່າໄມ້ ແລະ ກົດໝາຍສະບັບອື່ນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ, ສ້າງແຜນຍຸດທະສາດແຫ່ງຊາດ ສຳລັບຂະແໜງປ່າໄມ້, ຂຶ້ນທະບຽນໄມ້, ຕ້ານການຄ້າໄມ້ເຖື່ອນ ແລະ ການລະເມີດກົດໝາຍປ່າໄມ້, ເກັບກຳ ແລະ ເຜີຍແຜ່ຂໍ້ມູນ, ສະເໜີການກຳນົດປ່າໄມ້ໃໝ່, ແລະ ອື່ນໆ.¹² ໃນຫຼາຍໆກໍລະນີ, ຫ້ອງການກະສິກຳແລະປ່າໄມ້ແຂວງ (ກປຂ) ແລະ ຫ້ອງການກະສິກຳແລະປ່າໄມ້ເມືອງ (ກປມ) ເຊິ່ງເປັນໜ່ວຍງານລະດັບທ້ອງຖິ່ນຂອງລັດຖະບານ ກໍມີບົດບາດສຳຄັນໃນການຄຸ້ມຄອງປ່າໄມ້.​ ຕົວຢ່າງ, ກປຂ ມີສິດໃນການສ້າງແຜນການຕັດໄມ້ໃນເບື້ອງຕົ້ນ ເພື່ອຍື່ນສະເໜີຕໍ່ອຳນາດການປົກຄອງແຂວງ ເພື່ອອະນຸມັດ, ກ່ອນຈະຍື່ນສະເໜີຕໍ່ ກກປ.¹³

ນອກນີ້ ກປຂ, ກປມ ແລະ ອຳນາດການປົກຄອງບ້ານ ຍັງມີບົດບາດສຳຄັນອື່ນໆຕາມກົດໝາຍ. ມາດຕາ 111 ຂອງກົດໝາຍປ່າໄມ້ສະບັບດັດແກ້ ກຳນົດວ່າ ພາຍຫຼັງທີ່ໄດ້ຈັດສັນ ແລະ ​ແບ່ງປະເພດປ່າໄມ້ ແລະ ທີ່ດິນປ່າໄມ້, ລັດຖະບານມອບໃຫ້ອົງການປົກຄອງຂັ້ນແຂວງ, ເມືອງ ແລະ ບ້ານ “ເປັນຜູ້ຄຸ້ມຄອງ, ກວດກາ, ປົກປັກຮັກສາ, ພັດທະນາ ແລະ ນຳໃຊ້ ຕາມກົດໝາຍຢ່າງເຂັ້ມງວດ.”¹⁴ ອຳນາດການປົກຄອງຂັ້ນເມືອງ ມີສິດໃນການຈັດສັນທີ່ດິນປ່າໄມ້ ໃຫ້ແກ່ອຳນາດການປົກຄອງບ້ານ.¹⁵

Logging truck in Laos. Photo by Adam Jones @adam63 via wikimedia. Licensed under CC BY-SA 3.0.

ທີ່ດິນປ່າໄມ້ ອາດມີການຈັດສັນເພື່ອການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ນຳໃຊ້ໂດຍບຸກຄົນ, ຊຸມຊົນ, ຫຼື ນິຕິບຸກຄົນ —ຜ່ານການອະນຸຍາດໂດຍກົງ,​ ການເຊົ່າ ຫຼື ການສຳປະທານ. ລັດຖະບານ ຫຼື ສະພາແຫ່ງຊາດ ຫຼື ອຳນາດການປົກຄອງຂັ້ນແຂວງ ມີໜ້າທີ່ໃນການອະນຸມັດການສຳປະທານຕ່າງໆ ເຊິ່ງຂຶ້ນກັບປະເພດປ່າໄມ້, ແລະ ຂະໜາດ ແລະ ຈຸດປະສົງຂອງການອະນຸຍາດ, ການເຊົ່າ ຫຼື ການສຳປະທານ.¹⁶ ນອກຈາກນີ້ ກກປ ຍັງມີບົດບາດໃນການທົບທວນດ້ານວິຊາການ ກ່ຽວກັບໂຄງການສຳປະທານຕ່າງໆ.¹⁷

ນອກຈາກນັ້ນ ກະຊວງອື່ນໆກໍມີບົດບາດທີ່ສຳຄັນ. ກະຊວງອຸດສາຫະກຳ ແລະ ການຄ້າ ເປັນຜູ້ຄຸ້ມຄອງສິ່ງອຳນວຍຄວາມສະດວກໃນການປຸງແຕ່ງໄມ້, ຄຸ້ມຄອງການປະມູນໄມ້, ແລະ ເກັບກຳຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບການຊື້ຂາຍໄມ້.¹⁸ ກະຊວງການເງິນ ເປັນຜູ້ເກັບກຳຄ່າທຳນຽມຈາກຫົວໜ່ວຍທຸລະກິດ ທີ່ດຳເນີນການສຳປະທານ, ກໍຄືຄ່າລິຂະສິດໃນການຊື້ຂາຍໄມ້, ເຊິ່ງຈະຈັດສັນເຂົ້າກອງທຶນເພື່ອການປົກປັກຮັກສາພັດທະນາ ປ່າໄມ້.¹⁹

ການນຳໃຊ້ທີ່ໄດ້ຮັບອະນຸຍາດ

ຕໍ່ໄປນີ້ຈະສະເໜີຂໍ້ຈຳກັດໂດຍທົ່ວໄປ ກ່ຽວກັບການນຳໃຊ້ປະເພດປ່າໄມ້. ການຈຳແນກການຈັດສັນປ່າ ແມ່ນອີງໃສ່ຜູ້ນຳໃຊ້ (ບ້ານ, ບຸກຄົນ/ຄົວເຮືອນ, ທຸລະກິດ), ແລະ ຈຸດປະສົງຂອງການນຳໃຊ້.

ປ່າປ້ອງກັນ ແມ່ນຈັດແບ່ງເປັນເຂດ ຕາມປະເພດກິດຈະກຳທີ່ອະນຸຍາດ. ໃນ “ເຂດຫວງຫ້າມເດັດຂາດ” ມີການອະນຸຍາດສະເພາະໃຫ້ມີການຄົ້ນຄວ້າທາງວິທະຍາສາດ ແລະ ການທ່ອງທ່ຽວອະນຸລັກທຳມະຊາດ.²⁰ ໃນທາງກົງກັນຂ້າມ, “ເຂດຄຸ້ມຄອງການນຳໃຊ້” ແມ່ນຈັດສັນສຳລັບບ້ານທີ່ນອນຢູ່ໃນ ຫຼື ຕິດກັບເຂດປ່າສະຫງວນ. ໃນເຂດນີ້, ອະນຸຍາດໃຫ້ມີ ການທ່ອງທ່ຽວອະນຸລັດທຳມະຊາດ, ການເກັບກູ້ເຄື່ອງປ່າຂອງດົງ,​ ການຜະລິດກະສິກຳ, ແລະ ການປູກໄມ້, ແຕ່ບໍ່ອະນຸຍາດໃຫ້ມີການຂຸດຄົ້ນໄມ້ ເພື່ອທຸລະກິດ.²¹

ປ່າສະຫງວນ ອາດມີທັງເຂດຫວງຫ້າມເດັດຂາດ ແລະ ເຂດຄຸ້ມຄອງການນຳໃຊ້ ເຊິ່ງມີຂໍ້ຈຳກັດດັ່ງກ່າວມາຂ້າງເທິງ. ນອກຈາກນັ້ນຍັງອາດມີ “ເຂດກັນຊົນ”, ເຊິ່ງຈັດສັນເພື່ອການນຳໃຊ້ໃນບ້ານ ທີ່ບໍ່ກຳນົດໃນກົດໝາຍວ່າດ້ວຍປ່າໄມ້, ແຕ່ກວມເອົາພື້ນທີ່ອ້ອມຮອບເຂດຄວບຄຸມການນຳໃຊ້. ໂດຍສະເພາະໃນເຂດປ່າສະຫງວນທີ່ມີເອກະລັກສະເພາະ ອາດມີການກຳນົດໃຫ້ເປັນເຂດອະນຸລັກພັນສັດປ່າ, ເຂດອຸດທິຍານແຫ່ງຊາດ, ຫຼື ມໍລະດົກພາກພື້ນ ຫຼື ມໍລະດົກໂລກ,²² ເຊິ່ງໄດ້ຮັບການປົກປ້ອງພິເສດ ແລະ ມີກອງທຶນການອະນຸລັກທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ.²³

ສຸດທ້າຍ ປ່າປ້ອງກັນ ມີຂະບວນການສະເພາະໃນການນຳໃຊ້ ເຊິ່ງຂຶ້ນຢູ່ກັບວ່າເປັນປ່າໄມ້ປູກ ຫຼື ປ່າໄມ້ທຳມະຊາດ. ເຈົ້າຂອງທີ່ໄດ້ຮັບການອະນຸຍາດໃນການປູກໄມ້ ຕ້ອງແຈ້ງຕໍ່ອຳນາດການປົກຄອງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ຖ້າມີການຂຸດຄົ້ນໄມ້ ຫຼື ເຄື່ອງປ່າຂອງດົງ.²⁴ ອີກດ້ານໜຶ່ງ, ໃນປ່າທຳມະຊາດ, ກກປ ອາດມີການໝາຍຕົ້ນໄມ້ທີ່ຕ້ອງການຕັດ, ອະນຸມັດສັນຍາໃຫ້ແກ່ຫົວໜ່ວຍທຸລະກິດ, ແລະ ກວດສອບຄວາມຖືກຕ້ອງໃນລະຫວ່າງ ແລະ ພາຍຫຼັງການຂຸດຄົ້ນໄມ້.²⁵ ການເກັບກູ້ເຄື່ອງປ່າຂອງດົງຈາກປ່າໄມ້ທຳມະຊາດ ແມ່ນອະນຸມັດພາຍໃຕ້ ການຮັບຮອງສິດໃນການນຳໃຊ້ທີ່ດິນຈາກ ກກປ, ແລະ ຕ້ອງສອດຄ່ອງຕາມແຜນການປະຈຳປີ.²⁶

Secondary forest in the Nam Ha National Protected Area. Photo by rds26 via wikimedia. Licensed under CC BY-SA 4.0.

ກຳມະສິດປ່າໄມ້ /ສິດໃນການຊົມໃຊ້

ລັດເປັນຜູ້ຄຸ້ມຄອງທີ່ດິນທີ່ກຳນົດເປັນປ່າໄມ້ ກໍຄືປ່າໄມ້ທຳມະຊາດ. ລັດສາມາດຈັດການກັບທີ່ດິນປ່າໄມ້ຕາມລະບຽບການຕໍ່ໄປນີ້. ໃນຂະນະດຽວກັນ ບຸກຄົນ ຫຼື ອົງການຈັດຕັ້ງ ທີ່ເປັນເຈົ້າຂອງ ສາມາດຂຸດຄົ້ນໄມ້ທີ່ປູກໃນທີ່ດິນ ທີ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ສິດຊົມໃຊ້ຖາວອນຂອງຕົນ.²⁷ ນອກນັ້ນ ເຂົາເຈົ້າຍັງສາມາດຄອບຄອງຕົ້ນໄມ້ທີ່ເກີດຕາມທຳມະຊາດໃນດິນນາ ແລະ ທີ່ດິນປະເພດອື່ນໆທີ່ບໍ່ແມ່ນດິນປ່າ, ແຕ່ຕ້ອງຂໍອະນຸຍາດຈາກສຳນັກງານ ກກປ ສູນກາງ ຫຼື ກປມ, ເຊິ່ງຂຶ້ນກັບຊະນິດສາຍພັນທີ່ຂຸດຄົ້ນ.

ສຳລັບທີ່ດິນປ່າໄມ້, ກໍຄືທີ່ດິນທີ່ບໍ່ແມ່ນເຂດປ່າຢ່າງເປັນທາງການ, ສາມາດຈັດສັນເພື່ອການຄຸ້ມຄອງຂັ້ນບ້ານ. ພື້ນທີ່ທີ່ມີການກຳນົດເພື່ອການຄຸ້ມຄອງຂັ້ນບ້ານ ຈະຖືກຈັດແບ່ງເຂດຕາມການຈັດສັນເຂດປ່າສາມປະເພດທີ່ກຳນົດຄື ປ່າປ້ອງກັນ, ປ່າສະຫງວນ ແລະ ປ່າຜະລິດ, ແຕ່ກໍອາດຈັດເປັນປະເພດທີສີ່ເພີ່ມເຕີມຄື “ປ່າຊົມໃຊ້ຂອງບ້ານ” ເຊິ່ງສາມາດຂຸດຄົ້ນໄມ້ເພື່ອຈຸດປະສົງການໃຊ້ປະໂຫຍດພາຍໃນບ້ານ, ທີ່ບໍ່ແມ່ນເພື່ອທຸລະກິດ.²⁸ ລະບົບນີ້ຖືກນຳໃຊ້ ເພື່ອປ່ຽນແທນລະບົບການຄຸ້ມຄອງປ່າໄມ້ແບບມີສ່ວນຮ່ວມໃນເມື່ອກ່ອນ ເຊິ່ງມີການຖົກຖຽງວ່າສົ່ງເສີມໂອກາດທາງດ້ານເສດຖະກິດການດຳລົງຊີວິດໄດ້ດີກວ່າ ສຳລັບຊຸມຊົນ.²⁹ ສິ່ງທີ່ໜ້າສັງເກດກໍຄື ເຖິງວ່າກົດໝາຍວ່າດ້ວຍປ່າໄມ້ ຈະມີການຮັບຮູ້ສິດໃນການຊົມໃຊ້ປ່າໄມ້ຕາມປະເພນີ ເຊິ່ງເປັນໜຶ່ງໃນປະເພດການນຳໃຊ້ປ່າໄມ້ທີ່ໄດ້ຮັບອະນຸຍາດ,³⁰ ສປປ ລາວ ກໍຍັງມີນະໂຍບາຍອັນຍາວນານ ໃນການຫຼຸດຜ່ອນການຖາງປ່າເຮັດໄຮ່.³¹ ຍຸດທະສາດຂະແໜງປ່າໄມ້ມີການຈຳແນກລະຫວ່າງການຖາງປ່າເຮັດໄຮ່ (ເຊິ່ງກວມກິນພື້ນທີ່ປ່າທຳມະຊາດທີ່ສົມບູນໃນເມື່ອກ່ອນ) ແລະ ການເຮັດໄຮ່ແບບໝູນວຽນ ທີ່ບໍ່ລຸກລາມພື້ນທີ່ປ່າ.³² ຄວາມແຕກຕ່າງດັ່ງກ່າວ ແມ່ນມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກໃນການແຕ້ມແຜນທີ່ ໂດຍອີງໃສ່ສະເພາະຂໍ້ມູນການສັງເກດຈາກໄລຍະໄກ ແລະ ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີການພົວພັນກັບຊຸມຊົນໃນຕົວຈິງ ແລະ ອີງໃສ່ຄວາມຮູ້ພື້ນທີ່ໃນທ້ອງຖິ່ນ.

ກົດລະບຽບຂອງການເຊົ່າ ຫຼື ອະນຸມັດການສຳປະທານທີ່ດິນປ່າໄມ້ໃຫ້ແກ່ຄົວເຮືອນ, ບຸກຄົນ ແລະ ທຸລະກິດ ແມ່ນຍັງບໍ່ລະອຽດຈະແຈ້ງ. ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍປ່າໄມ້ ກຳນົດວ່າ ລັດສາມາດຈັດສັນທີ່ດິນປ່າໄມ້ໃຫ້ແກ່ບຸກຄົນທີ່ກ່າວມານັ້ນ ເພື່ອການຄຸ້ມຄອງ.³³ ການຈັດສັນທີ່ດິນປ່າໄມ້ໃຫ້ແກ່ຄົວເຮືອນ ຫຼື ບຸກຄົນ ມີຂໍ້ຈຳກັດເພີ່ມເຕີມພາຍໃຕ້ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍທີ່ດິນ. ຍົກເວັ້ນໃນຮູບແບບຂອງການເຊົ່າ, ການຈັດສັນທີ່ດິນປ່າໄມ້ ຕ້ອງແມ່ນດິນປ່າເລົ່າອ່ອນ ຫຼື ປ່າເສື່ອມໂຊມ, ມີເນື້ອທີ່ບໍ່ເກີນ 3 ເຮກຕາ ແລະ ມີກຳນົດການທົດລອງເບື້ອງຕົ້ນສາມປີ.³⁴ ຄົວເຮືອນ ແມ່ນຈຳກັດການດຳເນີນກິດຈະກຳສະເພາະທີ່ກຳນົດຕາມກົດໝາຍ. ຖ້າມີການປູກປ່າໃນທີ່ດິນດັ່ງກ່າວ, ພວກເຂົາອາດສາມາດຕັດໄມ້ທີ່ປູກ ຫຼື ສ້າງລາຍຮັບຈາກການຂາຍກາກບອນໃນປ່າໄມ້ປູກດັ່ງກ່າວ.³⁵ ນອກຈາກນີ້, ສິດໃນການນຳໃຊ້ປ່າໄມ້ປູກ ສາມາດໂອນມອບ ຫຼື ສືບທອດມໍລະດົກ, ໃນຂະນະທີ່ໃນປ່າໄມ້ທຳມະຊາດ ແມ່ນບໍ່ສາມາດເຮັດໄດ້.³⁶

ກ່ຽວກັບການເຊົ່າ ຫຼື ສຳປະທານ, ກົດໝາຍໄດ້ກຳນົດວ່າ ສາມາດເຮັດໄດ້ໃນພື້ນທີ່ດິນຈັດສັນ, ແຕ່ບໍ່ມີການກຳນົດເງື່ອນໄຂວ່າ ທີ່ດິນປະເພດໃດແດ່ທີ່ສາມາດຈັດສັນໄດ້.³⁷ ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍປ່າໄມ້ ກຳນົດຫ້າຈຸດປະສົງໃນການອະນຸມັດການເຊົ່າ ຫຼື ສຳປະທານທີ່ດິນຄື: ການທ່ອງທ່ຽວອະນຸລັກທຳມະຊາດ, ການຟື້ນຟູປ່າໄມ້ທຳມະຊາດ, ການປູກປ່າ, ການດຳເນີນກິດຈະກຳເພື່ອສົ່ງເສີມລະບົບນິເວດປ່າໄມ້, ແລະ ການຂຸດຄົ້ນບໍ່ແຮ່.³⁸ ແຕ່ກໍຍັງບໍ່ຈະແຈ້ງວ່າ ບັນດາຈຸດປະສົງເຫຼົ່ານີ້ ຄວນປະຕິບັດຫຼາຍປານໃດ, ແລະ ມີໜຶ່ງຈຸດປະສົງທີ່ຍັງບໍ່ມີການອະນຸຍາດໃຫ້ປະຕິບັດໃນປະຈຸບັນ ຄື: ການຫ້າມການສຳປະທານການຂຸດຄົ້ນບໍ່ແຮ່ ທີ່ສືບຕໍ່ມາແຕ່ປີ 2016.³⁹

ກົດໝາຍສະບັບນີ້ ຍັງມີການຈຳແນກ “ການຫັນປ່ຽນ” ທີ່ດິນປ່າໄມ້ ແຍກຕ່າງຫາກ, ເຊິ່ງເຫັນວ່າບໍ່ມີການຈຳກັດຈຸດປະສົງແນ່ນອນ, ຕາບໃດທີ່ມັນ “ສ້າງຜົນປະໂຫຍດສູງສຸດໃຫ້ແກ່ປະເທດຊາດ ແລະ ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນ”⁴⁰ ແລະ ບໍ່ສົ່ງຜົນເສຍຫາຍ “ຮ້າຍແຮງ” ຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ສົ່ງຜົນກະທົບທາງລົບຕໍ່ສັງຄົມ. ກົດໝາຍດັ່ງກ່າວ ມີການພິຈາລະນາຢ່າງຈະແຈ້ງ ກ່ຽວກັບການຫັນປ່ຽນທີ່ດິນສຳລັບການສ້າງເຂື່ອນໄຟຟ້ານ້ຳຕົກ.⁴¹ ໂດຍກຳນົດວ່າການຫັນປ່ຽນ ຈະຕ້ອງປະຕິບັດຕາມຫຼັກການດຽວກັນກັບການເຊົ່າ ຫຼື ສຳປະທານ.⁴² ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ພາຍໃຕ້ການເຊົ່າ, ການສຳປະທານ, ຫຼື ການຫັນປ່ຽນທີ່ດິນປ່າໄມ້, ລັດຍັງຮັກສາກຳມະະສິດຕໍ່ກັບໄມ້ໃນທີ່ດິນດັ່ງກ່າວ, ຍົກເວັ້ນໄມ້ທີ່ປູກໂດຍຜູ້ເຊົ່າ/ສຳປະທານ.⁴³ ນີ້ເປັນການຢືນຢັນຄຳສັ່ງສະບັບປີ 2016 ຂອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ທີ່ວ່າ ໄມ້ທີ່ຂຸດຄົ້ນໃນລະຫວ່າງການກໍ່ສ້າງເສັ້ນທາງ ແມ່ນຊັບສົມບັດຂອງຊາດ.⁴⁴

ນະໂຍບາຍໃນການພັດທະນາ

ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍປ່າໄມ້ ສົ່ງເສີມໃຫ້ ກກປ ພັດທະນາລະບົບການຮັບປະກັນການປະຕິບັດກົດໝາຍກ່ຽວກັບໄມ້.⁴⁵ ລະບົບດັ່ງກ່າວເປັນປັດໄຈສຳຄັນໃນ ຂໍ້ຕົກລົງການຮ່ວມມືໂດຍສະໝັກໃຈ (VPA) ທີ່ສປປ ລາວຈະລົງນາມຮ່ວມກັບ ສະຫະພາບຢູໂຣບ ເພື່ອສະແດງການປະຕິບັດຕາມເງື່ອນໄຂ ໃນລະບຽບການກ່ຽວກັບໄມ້ຂອງ EU . ໃນປີ 2017, ສປປ ລາວ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມການເຈລະຈາຢ່າງເປັນທາງການກັບ EU ກ່ຽວກັບຂໍ້ຕົກລົງ VPA. ຂະບວນການດັ່ງກ່າວມີລັກສະນະຍືດເຍື້ອ ແລະ ອາດໃຊ້ເວລາອີກຫຼາຍປີ.

ປັດໄຈບາງຢ່າງເພື່ອຮັບປະກັນການປະຕິບັດກົດໝາຍກ່ຽວກັບໄມ້ ໄດ້ມີການກຳນົດຢູ່ແລ້ວ ໃນກົດໝາຍວ່າດ້ວຍປ່າໄມ້. ເຊັ່ນ:

• ເຄື່ອງຈັກຕັດໄມ້ຕ້ອງມີການຂຶ້ນທະບຽນກັບ ກປມ ທ້ອງຖິ່ນ.⁴⁶
• ກົດໝາຍມີການກຳນົດການຈັດຊັ້ນຂອງໄມ້; ໄມ້ທ່ອນຕ້ອງມີການຈັດຊັ້ນໃນສະໜາມທ້ອນໂຮມນອກເຂດຂຸດຄົ້ນ (“ສະໜາມໄມ້ II”) ແລະ ໄມ້ແຕ່ລະທ່ອນຕ້ອງມີເອກະສານ ແລະ ປະທັບຕາກຳກັບ.⁴⁷
• ໄມ້ທ່ອນຈາກປ່າທຳມະຊາດຕ້ອງມີໃບອະນຸຍາດການຂົນສົ່ງ ຈາກ ກປມ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ.⁴⁸
• ໄມ່ທ່ອນທີ່ຂຸດຄົ້ນ ຈາກປ່າປ້ອງກັນ ແລະ ປ່າສະຫງວນ ຈະຕ້ອງຂາຍໃຫ້ແກ່ໂຮງງານທີ່ໄດ້ຮັບການອະນຸມັດ ຈາກການເປີດປະມູນ.
• ໃນປະຈຸບັນ ອະນຸຍາດໃຫ້ມີການສົ່ງອອກໄມ້ທ່ອນດິບທີ່ມາຈາກປ່າປູກເທົ່ານັ້ັນ⁴⁹; ໄມ້ທ່ອນທີ່ມາຈາກປ່າໄມ້ທຳມະຊາດຕ້ອງດຳເນີນການປຸງແຕ່ງພາຍໃນປະເທດ.⁵⁰ ນີ້ແມ່ນອີງຕາມດຳລັດຂອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ສະບັບເລກທີ 15 ປີ 2016 ເຊິ່ງກຳນົດຫ້າມການສົ່ງອອກໄມ້ທ່ອນທີ່ມາຈາກປ່າໄມ້ທຳມະຊາດ.⁵¹

ນອກຈາກນີ້ ສປປ ລາວ ຍັງມີເຈດຈຳນົງເດີນຕາມແນວທາງ REDD+, ເຊິ່ງເປັນຂອບການດຳເນີນງານ ພາຍໃຕ້ສົນທິສັນຍາຂອງສະຫະປະຊາຊາດວ່າດ້ວຍການປ່ຽນແປງຂອງສະພາບອາກາດ, ທີ່ວ່າປະເທດກຳລັງພັດທະນາຈະໄດ້ຮັບປະໂຫຍດ ຈາກການຫຼຸດຜ່ອນການປ່ອຍທາດອາຍພິດ ທີ່ມາຈາກການທຳລາຍປ່າໄມ້ ແລະ ການເສື່ອມໂຊມຂອງປ່າໄມ້, ການປັບປຸງການຄຸ້ມຄອງປ່າໄມ້ໃຫ້ຍືນຍົງ. ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍປ່າໄມ້ ຊຸກຍູ້ໃຫ້ມີການຂາຍກາກບອນປ່າໄມ້. ກົດໝາຍດັ່ງກ່າວບໍ່ກຳນົດກຳມະສິດກ່ຽວກັບກາກບອນ, ແຕ່ກຳນົດການຂາຍກາກບອນປ່າໄມ້ ໃຫ້ເປັນການຈ່າຍຄ່າຕອບແທນໃຫ້ແກ່ຜູ້ຄຸ້ມຄອງ, ປົກປັກຮັກສາ, ແລະ ພັດທະນາປ່າໄມ້ ບໍ່ໃຫ້ຖືກທຳລາຍ.⁵² ເຊິ່ງອາດຈະເປັນລັດ, ຫຼື ຄົວເຮືອນ, ອົງການຈັດຕັ້ງ ຫຼື ນິຕິບຸກຄົນ, ທັງພາຍໃຕ້ສັນຍາການນຳໃຊ້ທີ່ດິນໄລຍະຍາວ ຫຼື ຈາກທຸລະກິດກ່ຽວກັບປ່າໄມ້.⁵³