ນະໂຍບາຍ ແລະ ການຄຸ້ມຄອງດ້ານພະລັງງານ

ກົດໝາຍ ແລະ ນະໂຍບາຍທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບການສະໜອງພະລັງງານໃນ ສປປ ລາວ ລວມມີ:

1. ກົດໝາຍໄຟຟ້າປີ 1997, ດັດແກ້ໃນປີ 2012. ກົດໝາຍສະບັບນີ້ ຽວຂ້ອງກັບການຜະລິດ ແລະ ການແຈກຢາຍໄຟຟ້າໃນ ສປປ ລາວ. ເຊິ່ງສ້າງມາດຕະຖານໃນການຄຸ້ມຄອງ, ການຜະລິດ, ການແຈກຢາຍ, ການສົ່ງຕໍ່ ແລະ ການນຳເຂົ້າ/ສົ່ງອອກກະແສໄຟຟ້າ.¹
2. ຖະແຫຼງການກ່ຽວກັບນະໂຍບາຍຂະແໜງການພະລັງງານ 2001 ແນໃສ່ສະໜອງພະລັງງານໄຟຟ້າທີ່ສາມາດນຳໃຊ້ໄດ້ສຳລັບໝົດທຸກຄົນ. ເປົ້າໝາຍດັ່ງກ່າວລວມມີວັດຖຸປະສົງໃນການເພີ່ມອັດຕາການເຂົ້າເຖິງກະແສໄຟຟ້າໃຫ້ໄດ້ 90 ເປີເຊັນໃນປີ 2020, ການສົ່ງເສີມການຮ່ວມມືລັດ-ເອກະຊົນໃນການພັດທະນາພະລັງງານໄຟຟ້ານ້ຳຕົກ ແລະ ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດການພັດທະນາຕາຂ່າຍໄຟຟ້າ 500 ກິໂລໂວນ.²
3. ແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດສັງຄົມແຫ່ງຊາດ ຄັ້ງທີ 8 (NSEDP) 2016–2020 ກຳນົດທິດທາງທີ່ຈຳເປັນສຳລັບຂະແໜງພະລັງງານຄື “ສຸມໃສ່ການພັດທະນາພະລັງງານໄຟຟ້ານ້ຳຕົກ ພະລັງງານໄຟຟ້າຄວາມຮ້ອນ, ພະລັງງານແສງອາທິດ ແລະ ພະລັງງານໂຮງງານອຸດສາຫະກຳ ເພື່ອຫັນປ່ຽນຂະແໜງການພະລັງງານໃຫ້ເປັນຂະແໜງສ້າງລາຍຮັບເພື່ອສົ່ງເສີມການຜະລິດ ແລະ ເພື່ອແກ້ໄຂຄວາມທຸກຍາກຂອງປະຊາຊົນ.”³
4. ຍຸດທະສາດການພັດທະນາພະລັງງານໝູນວຽນ ສົ່ງເສີມຄວາມສຳຄັນຂອງແຫຼ່ງພະລັງງານໝູນວຽນ ແລະ ການພັດທະນາພະລັງງານດັ່ງກ່າວ. ຍຸດທະສາດນີ້ກຳນົດເປົ້າໝາຍການເພີ່ມສວ່ນແບ່ງການນຳໃຊ້ພະລັງງານໝູນວຽນໃຫ້ໄດ້ເຖິງ 30 ເປີເຊັນ ແລະ ປ່ຽນແທນເຊື້ອໄຟໃນການຂົນສົ່ງດ້ວຍເຊື້ອເພິງຊີວະພາບ ພາຍໃນປີ 2025.⁴
5. ນະໂຍບາຍການພັດທະນາພະລັງງານໄຟຟ້ານ້ຳຕົກແບບຍືນຍົງໃນ ສປປ ລາວ ສຸມໃສ່ໂຄງການທີ່ມີກຳລັງການຜະລິດຫຼາຍກວ່າ 15 ເມກາວັດ. ນະໂຍບາຍນີ້ໃຫ້ຄຳແນະນຳ ແລະ ສົ່ງເສີມຄວາມຮູ້ກ່ຽວກັບນະໂຍບາຍໃຫ້ແກ່ບັນດາອົງກອນທີ່ຄຸ້ມຄອງໂຄງການລົງທຶນກ່ຽວກັບພະລັງງານໄຟຟ້ານ້ຳຕົກ.⁵ 
6. ແຜນພັດທະນາພະລັງງານ ແມ່ນກະກຽມສຳລັບລັດວິສາຫະກິດໄຟຟ້າລາວໃນທຸກໆສາມ ຫາຫ້າປີ. ແຜນດັ່ງກ່າວຈະທົບທວນການປະເມີນຄວາມຕ້ອງການນຳໃຊ້ໄຟຟ້າໄລຫຼ້າສຸດ ແລະ ການພັດທະນາໂຄງການທີ່ວາງໄວ້.⁶

ໂຄງສ້າງທາງກົດໝາຍ ແລະ ການປົກຄອງ

ບົດບາດຂອງໜ່ວຍງານຫຼັກໃນຂະແໜງການພະລັງງານລວມມີ:

• ກະຊວງພະລັງງານ ແລະ ບໍ່ແຮ່ (MEM) ກວດສອບການຄຸ້ມຄອງກິດຈະກຳທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບພະລັງງານໃນ ສປປ ລາວ. MEM ຮັບຜິດຊອງການສ້າງນະໂຍບາຍ ແລະ ຍຸດທະສາດ, ການກວດສອບທຸລະກິດພະລັງງານໄຟຟ້າ ແລະ ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດກົດໝາຍ ແລະ ລະບຽບການຕ່າງໆ. ກົມກອງນີ້ເຮັດວຽກຢ່າງໃກ້ຊິດຮ່ວມກັບລັດວິສາຫະກິດໄຟຟ້າລາວ, ລັດວິສາຫະກິດຜູ້ຖືຫຸ້ນລາວ, ກະຊວງການເງິນ, ແລະ ກະຊວງຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ.
• ກົມທຸລະກິດພະລັງງານ (DEB) ຮັບຜິດຊອບການລົງທຶນຂອງເອກະຊົນໃນຂະແໜງການພະລັງງານ. ນອນຈາກນັ້ນ ຍັງເຮັດວຽກກ່ຽວກັບການເຈລະຈາຂໍ້ຕົກລົງການພັດທະນາໂຄງການ, ຂໍ້ຕົກລົງການສຳປະທານ ແລະ ຂໍ້ຕົກລົງການຊື້ຂາຍພະລັງງານ.
• ກົມນະໂຍບາຍ ແລະ ການວາງແຜນພະລັງງານ (DEPP) ຮັບຜິດຊອບການສ້າງນະໂຍບາຍ ແລະ ການວາງແຜນ.
• ກົມຄຸ້ມຄອງພະລັງງານ (DEM) ຮັບຜິດຊອບການຮ່າງກົດໝາຍກ່ຽວກັບພະລັງງານ, ຄຳແນະນຳ, ມາດຕະຖານຄວາມປອດໄພ ແລະ ລະບຽບການຕ່າງໆ. DEM ຍັງເປັນໜ່ວຍງານຕິດຕາມກວດກາອົງກອນຂອງລັດຖະບານ, ອົງກອນເອກະຊົນ ແລະ ລັດວິສາຫະກິດ ເພື່ອຮັບປະກັນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດລະບຽບກົດໝາຍທັງໝົດ.
• ສະຖາບັນສົ່ງເສີມພະລັງງານໝູນວຽນ (IREP) ສົ່ງເສີມການນຳໃຊ້ພະລັງງານໝູນວຽນ ແລະ ການຮັກສາ. ໂດຍປະຕິບັດຜ່ານການພັດທະນາໂຄງການທີ່ສຸມໃສ່ແຫຼ່ງພະລັງງານໝູນວຽນ ແລະ ຜ່ານການສ້າງຄູ່ມືກ່ຽວກັບການຜະລິດ ແລະ ນຳໃຊ້ພະລັງງານໝູນວຽນ.
• ລັດວິສາຫະກິດໄຟຟ້າລາວ (EdL) ແມ່ນໜ່ວຍງານການໄຟຟ້າຂອງລັດ ທີ່ຄຸ້ມຄອງການຜະລິດ, ການສົ່ງຕໍ່ ແລະ ການແຈກຈ່າຍກະແສໄຟຟ້າຂອງປະເທດ. ອົງກອນດັ່ງກ່າວຍັງຄຸ້ມຄອງການນຳເຂົ້າ ແລ ສົ່ງອອກກະແສໄຟຟ້າ. ປີ 2010 ​ລັດຖະບານລາວໄດ້ໂອນຄວາມຮັບຜິດຊອບໃນການຜະລິດກະແສໄຟຟ້າໄປສູ່ບໍລິສັດໄຟຟ້າລາວມະຫາຊົນ.
• ບໍລິສັດໄຟຟ້າລາວມະຫາຊົນ (EdL-Gen) ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນປີ 2010 ເພື່ອຜະລິດກະແສໄຟຟ້າສຳລັບລັດວິສາຫະກິດໄຟຟ້າລາວ, ສ້າງຕັ້ງທຸລະກິດຮ່ວມປະສົມກັບໂຄງການຜະລິດກະແສໄຟຟ້າຕ່າງໆ ແລະ ໃຫ້ການຄຸ້ມຄອງສຳລັບໂຄງການຕ່າງໆ.
• ລັດວິສາຫະກິດຜູ້ຖືຫຸ້ນລາວ (LHSE) ແມ່ນອົງກອນຂອງລັດທີ່ຖືຫຸ້ນ ແລະ ຄຸ້ມຄອງຫຸ້ນຂອງໂຄງການ IPP.

ການຄຸ້ມຄອງພະລັງງານ. ແຫຼ່ງທີ່ມາ: ຢູເອັນເອັສເຄບ. 2014. “ສປປ ລາວ ຍຸດທະສາດແຫ່ງຊາດດ້ານພະລັງງານແບບຍືນຍົງ ກ່ຽວກັບການສ້າງຄວາມເປັນໄປໄດ້ດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ລະບົບນິເວດນະວັດຕະກຳເຕັກໂນໂລຊີ ສຳລັບທາງເລືອກພະລັງງານຍືນຍົງທີ່ສາມາດເຊື່ອຖືໄດ້.” ສືບຄົ້ນ 8 ມິຖຸນາ 2018.